Uzlaştırma Nedir?

Uzlaştırma, ceza muhakemesi sürecinde fail ile mağdur arasında, bir uzlaştırmacı aracılığıyla gerçekleştirilen, tarafların karşılıklı rızasıyla sonuca ulaşılan bir ceza uyuşmazlığı çözüm yöntemidir.
Bu yöntemle, suçtan doğan zarar giderildiğinde kamu davası açılmaz ya da açılmışsa düşer. Böylece hem mağdur tatmin edilir hem de failin topluma kazandırılması sağlanır.
 

Uzlaştırmanın Şartları (CMK m.251 ve m.253’e Göre)

Uzlaştırma işlemi, ancak aşağıdaki şartların bir araya gelmesiyle yapılabilir:

1️⃣ Suçun Uzlaşmaya Uygun Olması

Uzlaştırma, yalnızca gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerine (örneğin şirket, dernek, vakıf gibi) karşı işlenen suçlarda uygulanabilir.
Devlet ve kamu kurumlarına karşı işlenen suçlar uzlaşma kapsamı dışındadır.

Fiilin uzlaşmaya uygun olabilmesi için:

• Ceza kanununda uzlaşmaya konu edilebilen suçlardan biri olması,

• Hukuk düzeninin korunmasına hizmet etmesi gerekir.

2️⃣ Mağdurun Rızası

Uzlaştırma gönüllülük esasına dayanır.
Mağdur, özgür iradesiyle uzlaşmayı kabul etmelidir. Zorlama, yönlendirme veya baskı altında verilen rızalar geçerli değildir.
 

3️⃣ Kamu Yararı Unsuru

Uzlaştırmanın yapılabilmesi için suçun cezalandırılmasının kamu yararına olmaması gerekir.
Yani, zararın telafisi mümkünse ve failin topluma kazandırılması hedefleniyorsa uzlaşma yolu tercih edilir.
 

4️⃣ Tarafların Bilgilendirilmesi

Uzlaştırmanın hukuki niteliği ve sonuçları, hem mağdur hem de şüpheliye anlatılmalı, taraflar süreç hakkında bilgilendirilmelidir.
Uzlaşmanın ne anlama geldiğini, kabul etmeleri halinde doğacak sonuçları anlamaları gerekir.
 

5️⃣ Savcı, Uzlaştırma Bürosu ve Hâkim Onayı

Uzlaştırma süreci, ancak savcının, uzlaştırma bürosunun ve gerektiğinde hâkimin uygunluk kararı ile başlatılabilir.
Tarafların onayı alındıktan sonra süreç, uzlaştırmacı aracılığıyla yürütülür.
 

Uzlaşma Kapsamı Dışında Kalan Durumlar (CMK m.253/3 ve m.255)

• Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar, şikayete bağlı olsa dahi uzlaşma kapsamı dışındadır.

• Aynı mağdura karşı birden fazla suç işlendiğinde, bu suçlardan biri uzlaşma kapsamında değilse, hiçbirine uzlaşma uygulanmaz.

• Birden fazla mağdur varsa, tüm mağdurların uzlaşmayı kabul etmesi gerekir.

• Birden fazla fail varsa, yalnızca uzlaşmayı kabul eden fail uzlaşmadan yararlanır.

• Suça sürüklenen çocuklar için, üst sınırı 3 yılı aşmayan hapis veya adli para cezası gerektiren suçlarda uzlaşma uygulanabilir.
  
   

Uzlaştırmacı Temel Eğitimi için tıklayınız.


Uzlaştırmacı Yenileme Eğitimi için tıklayınız.