Uzlaştırma Nedir?

Uzlaştırma, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 253. maddesinde düzenlenen, mağdur ve şüpheli arasında barışçıl bir çözüm yöntemidir.
Amaç, yargılama süreci başlamadan önce tarafların zararın giderilmesi veya edim karşılığında anlaşma sağlamasıdır.
Uzlaştırma sonucunda dosya kapanır ve şüpheli hakkında dava açılmaz.

Bu süreçte uzlaştırmacı, tarafsız bir kişi olarak taraflar arasında iletişimi sağlar ve anlaşma zemini oluşturur.

Uzlaştırma Kapsamındaki Suçlar Nelerdir?

Uzlaştırma, yalnızca şikayete tabi suçlarla sınırlı değildir.
Bazı şikayete tabi olmayan suçlar da kanunen uzlaştırma kapsamına alınmıştır.

Aşağıda, Türk Ceza Kanunu (TCK) uyarınca uzlaşmaya tabi suçların listesi iki kategori halinde yer almaktadır:

1. Şikayete Tabi Olup Olmadığına Bakılmaksızın Uzlaştırmaya Tabi Suçlar

1. Basit kasten yaralama (TCK m.86/1-2)

2. Kasten yaralamanın ihmali davranışla işlenmesi (m.88)

3. Taksirle yaralama (m.89) – Bilinçli taksir dahil

4. Tehdit (m.106/1)

5. Konut dokunulmazlığını ihlal (m.116)

6. İş ve çalışma hürriyetini ihlal (m.117/1, m.119/1-c)

7. Basit hırsızlık (m.141)

   • Nitelikli hırsızlık (m.142/1,2,3) TCK m.167/2’de belirtilen kişiler aleyhine işlenirse

8. Daha az cezayı gerektiren hırsızlık halleri (m.144/1)

9. Dolandırıcılık (m.157)

   • Nitelikli dolandırıcılık (m.158/1,2) TCK m.167/2’de belirtilen kişiler aleyhine işlenirse

10. Güveni kötüye kullanma (m.155)

11. Suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi (m.165)

12. Çocuğun kaçırılması veya alıkonulması (m.234)

13. Ticari, bankacılık veya müşteri sırrının açıklanması (m.239/4 hariç)

2. Şikayete Tabi Olup Uzlaştırma Kapsamında Bulunan Suçlar

1. İcra – iflas suçları

2. Kişilerin huzur ve sükûnunu bozma (m.123/1)

3. Hakaret (m.125/1-2-3)

   • Kamu görevlisine görevinden dolayı ve Cumhurbaşkanına hakaret hariç

4. Kişinin hatırasına hakaret (m.130/1,2)

   • Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hatırasına hakaret hariç

5. Haberleşmenin gizliliğini ihlal (m.132/1-3)

6. Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması (m.133/1-3)

7. Özel hayatın gizliliğini ihlal (m.134/1,2)

8. Kullanma hırsızlığı (m.146/1)

9. Mala zarar verme (m.151/1,2)

   • Nitelikli halleri (m.152/1,2) TCK m.167/2’de belirtilen kişiler aleyhine işlenirse

10. İbadethane ve mezarlıklara zarar verme (m.153/1)

11. Hakkı olmayan yere tecavüz (m.154/1,2,3)

12. Bedelsiz senedi kullanma (m.156/1)

13. Dolandırıcılıkta daha az cezayı gerektiren hal (m.159/1)

14. Kaybolmuş veya hata sonucu ele geçen eşyayı kullanma (m.160/1)

15. Hileli iflas (m.161/1) – TCK m.167/2’deki kişiler aleyhine

16. Taksirli iflas (m.162/1) – TCK m.167/2’deki kişiler aleyhine

17. Karşılıksız yararlanma (m.163/1,2) – TCK m.167/2’deki kişiler aleyhine

18. Şirket veya kooperatif hakkında yanlış bilgi verme (m.164/1) – TCK m.167/2’deki kişiler aleyhine

19. Bilgi vermeme (m.166/1) – TCK m.167/2’deki kişiler aleyhine

20. Açığa imzanın kötüye kullanılması (m.209/1)

21. Aile hukukundan kaynaklanan yükümlülüğün ihlali (m.233/1)
     

Uzlaştırma Kapsamı Dışında Kalan Suçlar

Bazı suçlar uzlaştırmaya tabi değildir.
Örneğin:

1. Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakaret,

2. Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar,

3. Terör, örgüt, uyuşturucu ve adam öldürme suçları uzlaştırma kapsamı dışındadır.
    

Sonuç

Uzlaştırma, yalnızca tarafların rızasına bağlı bir süreç değildir; kanunla belirlenmiş suç tipleri için geçerlidir.
Bu suçlarda uzlaşma sağlanırsa:

1. Soruşturma veya kovuşturma sona erer,

2. Sanık hakkında ceza verilmez,

3. Uzlaşma sağlanmazsa, süreç normal şekilde yargılamaya devam eder.

4. Dosya kapatılır.
    

   Uzlaştırmacı Temel Eğitimi için tıklayınız.
   
   
   Uzlaştırmacı Yenileme Eğitimi için tıklayınız.