Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) uyarınca uzlaştırma, taraflara ceza yargılaması dışında barışçıl bir çözüm imkânı tanıyan alternatif bir yöntemdir. Ancak bu süreç tamamen tarafların rızasına dayanır. Yani kimse uzlaşmaya zorlanamaz.
Peki, kişi uzlaşmaya gitmezse ne olur?
Uzlaşma Teklifinin Kabul Edilmemesi (CMK 253/4)
CMK 253. maddeye göre, taraflardan birinin uzlaşma teklifini reddetmesi halinde, uzlaştırma süreci başlatılmaz.
Bu durumda:
-
Dosya doğrudan soruşturma veya kovuşturma aşamasına geçer.
-
Cumhuriyet Savcısı veya Mahkeme, uzlaşma olmaksızın normal yargılama sürecini yürütür.
-
Kişinin uzlaşmaya gitmemesi nedeniyle herhangi bir cezai yaptırım uygulanmaz.
Görüşmelere Katılmamak
Taraf, uzlaşma teklifini kabul etmiş ancak uzlaştırma görüşmelerine katılmamışsa, uzlaştırmacı durumu rapor eder.
Bu durumda, sürecin “uzlaşma gerçekleşmedi” şeklinde sonuçlandırılması mümkündür.
Yani, uzlaşma teklifi kabul edilse bile, tarafların görüşmelere katılmaması hâlinde uzlaşma sağlanmış sayılmaz.
Uzlaşmaya Gitmemenin Sonuçları
-
Ceza Yargılaması Devam Eder: Uzlaşma sağlanmadığında, dosya savcılığa veya mahkemeye iade edilir ve yargılama kaldığı yerden sürdürülür.
-
Taraflar Yeni Uzlaşma Talep Edemez: Bir kere reddedilen uzlaşma teklifi, aynı suç dosyasında tekrar gündeme getirilemez.
-
Yargılama Süreci Uzayabilir: Uzlaşma sağlanmadığı için dava süreci normal seyrinde devam eder ve bu da sürenin uzamasına neden olabilir.
-
Cezada İndirim İmkânı Ortadan Kalkar: Uzlaşmanın en önemli avantajlarından biri, failin zarar giderimi yoluyla daha hafif sonuçlarla karşılaşmasıdır. Uzlaşma reddedilirse bu avantaj kaybedilir.
Uzlaşmanın Kabul Edilmemesi Cezalandırma Sebebi Değildir
Uzlaşma gönüllülük esasına dayandığından, uzlaşmayı reddeden kişi hiçbir şekilde cezalandırılamaz veya aleyhine sonuç doğuracak bir işlem yapılamaz.
Bu durum hem mağdur hem de şüpheli/sanık açısından geçerlidir.
Uzlaşma Teklifi Reddedildikten Sonra Ne Olur?
-
Soruşturma aşamasında: Savcılık, delil durumuna göre iddianame düzenleyebilir.
-
Kovuşturma aşamasında: Mahkeme, uzlaşma gerçekleşmediği için davaya normal şekilde devam eder.Sonuç
Kişinin uzlaşmaya gitmemesi, tamamen kendi iradesine bağlıdır ve hukuken hiçbir yaptırımı yoktur.
Ancak uzlaşmayı reddetmek, yargılamanın devam etmesine ve fail açısından cezai sonuçların ağırlaşmasına neden olabilir.
Bu nedenle uzlaştırma, hem taraflar hem de yargı sistemi için zaman, maliyet ve barış avantajı sunan önemli bir süreçtir.
Uzlaştırmacı Temel Eğitimi için tıklayınız.
Uzlaştırmacı Yenileme Eğitimi için tıklayınız.